ƏZİZİM MÜSLÜM!
Məktublarını aldım, çox sağ ol!
İndiyədək qanuni qüvvəyə minməyən
kontrakt məsələsi məni bir qədər
narahat edir; mənə elə gəlir ki, «Nicat»ın1
fırıldaqçı adamları bizi aldatmaq istəyirlər.
Mən nəinki onların iki ildən sonra mənə
verməli olduqları məbləğin əlimdən
çıxacağından, həm də mənə
layiq məvacib verməkdən bir gün imtina edəcəklərindən
qorxuram; əgər bu qorxuma sən də şəriksənsə,
məni qabaqcadan xəbərdar et, bir tədbir körüm,
yoxsa çıxılmaz vəziyyətdə qala bilərəm.
Əgər avans almışsansa, çalış
dekabr ayının məbləğindən onun hamısını
deyil, bir hissəsini tutsunlar. Əzizim Müslüm!
Yazırsan ki, «Nicat» 22 manat kontrakt xərci tutacaqdır.
1) Bu nə kontrakt xərcidir?
2) Bunu nə üçün məndən tuturlar?
3) Axı kontrakt notariusda təsdiq olunmamışdır,
deməli, heç bir əhəmiyyəti yoxdur.
Bir sözlə, mənə çatası puldan
nəzərdə tutulan bütün məbləği
çıxarlarsa, özün bilirsən ki, mənə
və ailəmə çox az pul qalar, halbuki mənə
150 manat lazımdır; çünki musiqi kursu2 üçün
35 manat, yemək və sairə üçün 40
manat, mənzil üçün 30 manat verməliyəm,
50 manata qədər də borcum' var, ailəyə
isə heç olmazsa 80 manat vermək lazımdır.
Lakin mənə elə gəlir ki, bu, düzələn
işdir: dekabrda alacağım pul 250 manat üstəkəl
100 manat avans cəmi eylər 350 manat.
Sən bu məbləğdən 100 manat ailəyə
ver, 150 manat bizə göndər, 25 manat Pənaha3
ver, 25 manat özünə götür, qalan 50 manatı
«Nicat»a ver.
«Nicat»ın bütün borcumu bir dəfədə
tutmaq istəməsİ mənim bu fikrimi bir daha
təsdiq edir ki, onlar mənə pul verilməsini
dayandıracaqlar, buna görə də istəmirlər
ki, onlara borcum qalsın. Axı mə'lumdur ki, «Nicat»
əsərlərimdən istədiyi qədər
qazanc götürmüşdür; bu il həmin
əsərlərdən elə bir gəlir götürmək
olmayacaqdır, deməli, mən heç bir şeyə
arxalana bilməyəcəyəm. Beləliklə,
«Nicat» mənim geri çəkilmə yolumu kəsərək
istədiyi şərtləri qarşıma qoyacaqdır.
Bununla belə, «Nicat» adamlarının niyyəti
sənə daha yaxşı mə'lumdur. Qanuni kontrakt
bağlamağa nail olmaq və bununla onları kontrakta
tabe etmək vacibdir. Rica edirəm, bu barədə
mənə ətraflı kağız yaz, çalış
ki, pulu ayın 1-ində alıb teleqrafla mənə
köndərəsən; həm də xahif edirəm
İsa bəyin4 yanına gedəsən və şəxsən
mənim adımdan xahiş edəsən ki, sənə
kömək etsin.
Musiqi məşğələlərim müvəffəqiyyətlə
keçir, royal çalmaqda çətinlik çəksəm
də nəzərə çarpaçaq müvəffəqiyyətlər
əldə edirəm. Hələlik xudahafiz
Sənin Üzeyrin
25 noyabr 1912-ci il. Moskva.
1. «Nicat» — 1906-cı ildə Bakıda təşkil
olunmuş müsəlman xeyriyyə cəmiyyəti.
Cəmiyyətin nəzdində teatr tamaşalarına,
artistlər toplanmasına və sairəyə rəhbərlik
edən teatr bölməsi var idi.
2. Söhbət musiqi kurslarında təhsil üçün
alınan puldan gedir.
3. Pənah Ələkbər oğlu Qasımov (1881—1937)—həmin
illərdə Bakı altıillik şəhər
məktəbinin müəllimi, Azərbaycanda maarif
sahəsində görkəmli xadimlərdən biri,
bəstəkarın bacanağı.
4. İsabəy Aşurbəyov — «Nicat» cəmiyyəti
idarə hey'ətinin üzvü.